Tajemnicza, nieprzenikniona i skryta natura kota, jego oszczędny w gestach sposób bycia oraz fascynujące piękno sprawiły, że ten czworonóg stał się jednym z najbardziej mistycznych, zróżnicowanych w interpretacji symboli świata zwierzęcego. Od szczęśliwego kichnięcia i pokonania morskich demonów po pomocnika diabła – tym wszystkim jest w świecie metafor nasz domowy Mruczek.
Rozszerzające się i kurczące źrenice (które starożytnym Egipcjanom skojarzyły się z fazami księżyca), tajemniczość, nocny tryb życia, bezszelestne ruchy – wszystko to nadało kotom typowo nocną symbolikę, związało te zwierzaki z księżycem i, co za tym idzie, rozmaitymi bóstwami płodności, kobiecości oraz domowego ogniska
Z tych samych powodów w okresie chrześcijańskiej negacji wszystkiego, co pogańskie, kot był podejrzewany o nieczyste związku z diabłem, demonami oraz czarownicami. Kot miał między innymi wchodzić do brzucha ciężarnej kobiety, by drapiąc od wewnątrz, wywoływać w niej zły nastrój i humory. Zwłaszcza czarne zwierzaki uznawano też za pomocników czarownic, niekiedy razem z nimi palono koty na stosie. Także druidzi widzieli w tych małych drapieżnikach złe duchy.
Choć sam kot, dzięki zdolności widzenia w niemal całkowitych ciemnościach, przedstawia potęgę intuicji, podświadomości oraz spoglądania w przyszłość, widziany we śnie tłumaczony jest raczej jako zły omen. Tylko jeżeli uda się go odpędzić przed obudzeniem, interpretacja snu wróży pokonanie dużych przeszkód, odniesienie sukcesu w trudnej sprawie. Z kolei słyszane we śnie miauczenie przestrzega przed fałszywym przyjacielem, który daje złe rady, a za plecami rozsiewa plotki i kłamie.
Potocznie uznaje się, że czarny kot przynosi pecha, choć w Wielkiej Brytanii zbliżający się czarny kot niesie szczęście (oddalający się – zabiera je ze sobą). Ponadto w wielu regionach posiadanie czarnego futrzaka również zwiastuje dobry los i zapewnia powodzenie, natomiast w żaden sposób nie chroni przed „złym” działaniem obcego kota o takim umaszczeniu.
W kontraście z czarnym biały kot symbolizuje podwójną naturę tego zwierzęcia, również w wymiarze symbolicznym. Jak księżyc w pełni i w nowiu, odżywcze mleko i trucizna, dzień i noc, życie i śmierć, tak biały Mruczek zamiast pecha reprezentuje światło oraz dobry los. Co ciekawe, na Wyspach Brytyjskich uchodzi jednak za dziwactwo, coś nienaturalnego i nieziemskiego. Z kolei pręgowany futrzak ma sobą przedstawiać ciągłą transformację, fazy księżyca, pływy, po prostu wciąż zmienny krąg życia.
Za przynoszące szczęście i spokój domostwu w Rosji uważa się koty niebieskie. Z tego przekonania wywodzi się przynajmniej część popularności kotów rosyjskich niebieskich, spokojnych i dystyngowanych domatorów, zawsze gotowych obdarzyć opiekunów radością dzięki swojemu dźwięcznemu mruczeniu.
Oryginalne zwyczaje marynarzy, których barwnym przykładem jest drapania pięty masztu przez dziewicę, nie ominęły i kotów. Ludzie morza nie wypowiadają słowa „kot” na pokładzie statku, jednak wierzą, że sama obecność zwierzaka przynosi podczas rejsu szczęście. Za dobry omen uważa się, jeśli futrzak sam zechce wejść na pokład i zadomawia się na jednostce.
Japońscy marynarze poszli o krok dalej i dokładnie wiedzą, dlaczego obecność kota na pokładzie łodzi jest tak pożądana. Futrzak ma być w stanie odpędzić morskie demony, zapewniając bezpieczeństwo podróżnym.
Zarówno Chińczycy, jak i Japończycy widzą w kotach stworzenia zmiennokształtne, podlegające ciągłym przeobrażeniom. O ile jednak mieszkańcy Chin są przekonani, że te metamorfozy następują wyłącznie w złych celach, o tyle Japończycy wierzą w korzyść owych procesów dla ludzi.
Nawet kocie kichnięcia stają się obiektem zainteresowania osób bardzo przesądnych. Jedno kichnięcie ma oznaczać dobry los i szczęście tuż za progiem, natomiast trzy wróżą wszystkim domownikom katar. Panna młoda też powinna rozglądać się za najbliższym Mruczkiem, bo jeżeli ten kichnie obok niej w dniu ślubu, zwiastuje to szczęśliwe małżeństwo.